Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao trái cây, rau củ đúng mùa lúc nào cũng ngon và ngọt hơn hẳn không?
Không chỉ là cảm giác — mà đó là “quy luật dinh dưỡng tự nhiên” mà thiên nhiên đã sắp đặt sẵn cho con người.
Ngày nay, việc nhập khẩu, trồng trái vụ hay bảo quản lạnh giúp chúng ta có thể mua hầu như mọi loại thực phẩm quanh năm.
Thế nhưng, các chuyên gia dinh dưỡng đều đồng ý rằng ăn theo mùa chính là thói quen ăn uống thông minh và bền vững nhất – vừa tốt cho sức khỏe, vừa tốt cho môi trường.
I. Thiên nhiên có “lịch dinh dưỡng” riêng cho từng mùa
Thiên nhiên vốn có sự sắp đặt hài hòa để giúp con người thích nghi với từng điều kiện thời tiết.
Mùa nào thức ấy – không chỉ vì yếu tố sinh trưởng của cây trồng, mà còn vì thực phẩm đúng mùa cung cấp đúng dưỡng chất cơ thể cần nhất ở thời điểm đó.
Mùa hè: Nhu cầu giải nhiệt và bù nước
Thời tiết nóng bức khiến cơ thể dễ mất nước, mệt mỏi. Đây cũng là mùa của các loại trái cây nhiều nước và vị ngọt thanh như dưa hấu, xoài, mít, thanh long, cam, bưởi…
Những loại quả này giúp giải nhiệt, bổ sung nước và vitamin C tự nhiên, giúp bạn duy trì năng lượng và sự tươi mát trong ngày hè oi ả.
Mùa đông: Cần năng lượng và tăng đề kháng
Khi trời lạnh, độ ẩm thấp, cơ thể cần nhiều năng lượng hơn để giữ ấm.
Các loại rau củ như bông cải xanh, su hào, cải xanh, cà rốt, gừng, tỏi… chứa vitamin C, chất xơ và chất chống oxy hóa, giúp tăng miễn dịch, chống cảm lạnh và duy trì thân nhiệt.
Mùa mưa hoặc giao mùa: Thanh lọc và chống bệnh
Khi thời tiết ẩm ướt, dễ cảm cúm, thiên nhiên lại ban cho ta rau muống, mướp đắng, bí đỏ, chanh, sả… – những thực phẩm giúp thanh lọc cơ thể, kháng khuẩn và tăng đề kháng tự nhiên.
Mỗi mùa, cơ thể con người cần một “bản năng dinh dưỡng” khác nhau — và thiên nhiên đã khéo léo đáp ứng điều đó.
II. Vì sao thực phẩm đúng mùa lại ngon và giàu dinh dưỡng hơn?
1. Đạt đỉnh dinh dưỡng khi thu hoạch đúng thời điểm
Thực phẩm được trồng và thu hoạch đúng mùa vụ hấp thụ trọn vẹn ánh sáng, nước, khoáng chất và nhiệt độ lý tưởng.
Nhờ đó, hàm lượng vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa đạt mức cao nhất.
Ngược lại, trái vụ hoặc trồng công nghệ thường phải dùng:
- Đèn chiếu sáng nhân tạo
- Thuốc kích thích sinh trưởng
- Bảo quản lạnh hoặc hóa chất chống hư
→ khiến giá trị dinh dưỡng giảm mạnh, hương vị cũng không tự nhiên.
Ví dụ thực tế:
- Dưa hấu trái mùa: ruột nhạt, dễ úng, ít nước.
- Nhãn đảo mùa: mềm, ít thơm, giá cao gấp đôi mà hương vị không bằng.
- Cà chua trái mùa: nhỏ, nhanh héo, vỏ dày do thiếu nắng.
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, rau củ thu hoạch đúng mùa có thể chứa lượng vitamin C cao hơn 20–30% so với rau củ trái vụ. (Nguồn: vienyhocungdung.vn)
2. Vị ngon tự nhiên, không bị “ép chín”
Khi cây trái được chín tự nhiên dưới nắng và gió đúng mùa, đường và acid hữu cơ trong quả được cân bằng hoàn hảo, tạo nên mùi thơm, vị ngọt đặc trưng.
Ngược lại, trái cây trái vụ thường được ép chín bằng hóa chất hoặc sấy nhiệt, khiến vị “giả ngọt”, dễ bay mùi và nhanh hỏng.
III. Ăn đúng mùa – lựa chọn kinh tế và bền vững
Không chỉ tốt cho cơ thể, việc ăn thực phẩm theo mùa còn là lựa chọn thông minh cho ví tiền và môi trường.
1. Giá rẻ hơn – chất lượng tốt hơn
Vào mùa thu hoạch, nguồn cung dồi dào, giá thực phẩm giảm tự nhiên trong khi chất lượng lại cao nhất.
Ngược lại, thực phẩm trái mùa thường phải vận chuyển xa, trữ kho lạnh lâu ngày hoặc nhập khẩu, khiến giá đội lên gấp đôi mà vẫn khó đảm bảo độ tươi ngon.
2. Hỗ trợ nông dân địa phương
Khi người tiêu dùng ưu tiên rau củ đúng vụ, nông dân không cần phải trồng trái vụ tốn chi phí và dùng nhiều hóa chất.
Điều này giúp duy trì hệ sinh thái nông nghiệp an toàn và bền vững, đồng thời góp phần tăng thu nhập cho nông dân Việt.
3. Giảm tác động môi trường
Thực phẩm trái mùa phải bảo quản lạnh, vận chuyển xa, tiêu tốn nhiều nhiên liệu và năng lượng, góp phần phát thải khí nhà kính.
Ngược lại, ăn đúng mùa – ăn gần nơi trồng giúp giảm dấu chân carbon, bảo vệ hành tinh.
IV. Kết luận
Ăn đúng mùa không chỉ giúp bạn ăn ngon hơn, khỏe hơn, mà còn góp phần bảo vệ môi trường và hỗ trợ nông dân Việt Nam.
Đó là cách sống thuận tự nhiên, thông minh và bền vững – một lựa chọn nhỏ nhưng mang lại lợi ích lâu dài.
Viết bình luận