SUY THẬN GIA TĂNG Ở NGƯỜI TRẺ? LÝ DO TẠI SAO?

Theo thống kê, ước tính mỗi năm Việt Nam có thêm 8.000 người bị suy thận, trong đó có nhiều bệnh nhân dưới 30 tuổi. Hiện có khoảng 800.000 bệnh nhân cần phải chạy thận lọc máu và hàng ngàn người bệnh chờ ghép thận.

Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 31-3, bác sĩ CKI Nguyễn Thanh Hoàng, trưởng khoa nội thận - lọc máu Bệnh viện Đa khoa khu vực Hóc Môn (TP.HCM), cho biết hiện khoa đang quản lý và theo dõi điều trị cho 114 bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối, trong đó có nhiều người trẻ.

Mỗi tuần, các bệnh nhân này phải đến khoa chạy thận lọc máu 3 lần với thời gian lọc máu kéo dài từ 3,5 - 4 tiếng đồng hồ/ca.

Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, theo thống kê của khoa thận nhân tạo, từ đầu năm đến giữa tháng 3-2024, khoa đã tiếp nhận 450 bệnh nhân lọc máu chạy thận định kỳ, trong đó có gần 60 người tuổi dưới 35 - chiếm 15%.

Ngày càng nhiều người trẻ mắc bệnh suy thận? Nguyên nhân do đâu?

Suy thận là từ khóa được tìm hiểu nhiều nhất trong những năm gần đây. Nó trở thành căn bệnh phổ biến và ảnh hưởng sức khỏe lâu dài. Theo thống kê, tỷ lệ người trẻ mắc suy thận ngày càng nhiều, trong đó có nhiều nguyên nhân như gia tăng các bệnh lý đái tháo đường, huyết áp, gout, bệnh tiết niệu, bệnh lý tự miễn hay do lạm dụng thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thực phẩm chức năng. Ngoài ra, chế độ ăn uống, lối sống chưa khoa học cũng hóp phần làm gia tăng tình trạng trẻ hóa bệnh lý suy thận. Cụ thể một số thói quen ăn uống như: 

Uống ít nước, nhịn tiểu thường xuyên

Do tính chất công việc mà hiện nay, nhiều bạn trẻ rất lười uống nước, thậm chí, họ còn không uống nước trong một thời gian khá dài. Bên cạnh đó, nhiều người không uống nước vì ngại phải đi vệ sinh, đôi khi còn nhịn tiểu.

Có lẽ họ nghĩ rằng, đây chỉ là thói quen vô hại nên thường xuyên lặp lại nó. Tuy nhiên, khi cơ thể bị mất nước, chức năng bài tiết của thận cũng sẽ suy giảm. Bên cạnh đó, nhịn tiểu cũng sẽ tạo ra áp lực lớn lên thận và bàng quang, gây ra những bệnh lý ở các bộ phận này.

Uống nhiều nước ngọt có ga

Đây là thói quen của nhiều người trẻ tuổi hiện nay. Có trường hợp còn thay thế nước lọc bằng những loại đồ uống có ga. Nước ngọt có ga sẽ khiến nồng độ pH trong cơ thể bị thay đổi. Khi uống những loại nước này trong thời gian dài và liên tục sẽ tạo gánh nặng cho thận, làm tăng xác suất hư hại thận.

Uống nước đá và các loại nước giải khát kèm đá

Theo Chi Cục an toàn thực phẩm TP.HCM, nước đá viên dùng liền không qua xử lý trước khi sử dụng rất dễ bị nhiễm vi khuẩn. Vi sinh Pseudomonas aeruginosa (còn gọi trực khuẩn mủ xanh) có trong nước đá “bẩn” nếu xâm nhập vào phổi, thận, đường tiết niệu... còn gây tử vong.

Trên thực tế, các xét nghiệm đã chỉ ra rằng, nước đá bẩn dễ nhiễm vi khuẩn E.coli, Coliforms, Feacal streptoccocus có thể gây bệnh đường ruột, tiêu chảy cấp, một số gây suy thận, nhiễm khuẩn đường huyết.

Uống nước đá quá nhiều gây suy thận.

Ăn quá no

Nhiều người thường có thói quen ăn quá no, đặc biệt là vào buổi tối. Khi đó, thận sẽ phải làm việc nhiều để bài tiết được hết những chất chuyển hóa dẫn đến bị quá tải và suy giảm chức năng.

Ăn quá mặn

Ăn mặn khiến cho quá trình bài tiết gặp nhiều khó khăn và gây ra những ảnh hưởng đến chức năng tiểu tiện. Khi đó, thận sẽ phải chịu áp lực lớn để bài tiết được hết những chất cặn bã ấy. Bên cạnh đó, ăn mặn còn có thể gây tăng huyết áp, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy thận ở người trẻ tuổi.

Thức khuya

Thức khuya, thiếu ngủ và căng thẳng kéo dài cũng gây rối loạn nhịp sinh học của cơ thể, ảnh hưởng đến chu kỳ hoạt động và tự phục hồi của thận, đồng thời tăng huyết áp và tăng hormone hại thận.

Theo bác sĩ Huy, thận suy giảm chức năng làm thay đổi thói quen tiểu tiện như tiểu đêm nhiều hơn, lượng ít, nước tiểu có bọt nhiều, màu lạ. Người bệnh xuất hiện phù nề, sưng ở mặt, bàn tay, bàn chân, đặc biệt rõ vào buổi sáng hoặc cuối ngày do thận mất khả năng thải muối và nước. Chán ăn, buồn nôn, sụt cân không rõ nguyên nhân, da khô, ngứa, sạm màu, đặc biệt là tăng huyết áp bất thường cũng là dấu hiệu cảnh báo. Cảm giác mệt mỏi, uể oải kéo dài, ngủ nhiều hơn bình thường gặp ở người bị tổn thương, suy giảm chức năng thận.

Thường xuyên ăn thực phẩm chứa nhiều đạm

Ngày nay, rất nhiều người trẻ tuổi có xu hướng chỉ ăn thịt, cá chứ không ăn rau. Điều này sẽ làm lượng đạm trong cơ thể tăng cao. Khi protein quá nhiều sẽ làm gia tăng nồng độ acid uric trong máu và gây hại cho thận. Thận bị tổn thương mà không được phát hiện kịp thời sẽ dẫn đến suy thận mạn tính, nguy hiểm đến tính mạng.

Giải pháp phòng ngừa suy thận ngay tại nhà

Suy thận ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Vì vậy, bạn cần có biện pháp phòng ngừa bệnh ngay từ sớm. Cụ thể:

Giữ cho cơ thể khỏe mạnh và năng động

Việc tập luyện giúp quá trình trao đổi chất diễn ra thuận lợi, ổn định huyết áp cũng như các bệnh lý chuyển hóa, ngăn tình trạng thừa cân, béo phì,... từ đó phòng ngừa và kiểm soát bệnh thận.

Mỗi người cần thường xuyên luyện tập thể dục 30 phút/ngày với các bài tập nhẹ nhàng như: Đi bộ, đạp xe đạp, bơi lội, yoga, dưỡng sinh,… để tăng khả năng tiêu thụ đường tại mô và cơ. Tránh luyện tập với cường độ cao, quá sức.

Vận động giúp cơ thể đào thải độc tố, tránh nguy cơ mắc bệnh.

Ăn nhạt, có chế độ dinh dưỡng phù hợp

Các chuyên gia khuyên chỉ nên bổ sung 5 – 6g muối/ngày (khoảng một thìa cà phê). Để giảm bớt lượng muối tiêu thụ, hãy cố gắng hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn và không nêm thêm muối vào thức ăn.

Bạn cần có chế độ ăn hợp lý để tránh bị béo phì, thừa cân và thừa cholesterol. Đồng thời nên bổ sung nhiều rau xanh vào các bữa ăn.

Uống đủ nước hàng ngày

Mỗi ngày, cơ thể cần từ 1,5 - 2 lít nước. Uống nhiều nước giúp thận thải trừ natri, urê và các chất độc khỏi cơ thể, làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính. Không uống quá nhiều nước một lúc vì có thể gây hại. Điều quan trọng cần lưu ý rằng, lượng nước cần thiết cho mỗi cá nhân phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm: Giới tính, khí hậu, tình trạng sức khỏe,...

Không hút thuốc

Hút thuốc làm lưu lượng máu tới thận bị chậm lại. Khi ít máu đến thận sẽ làm giảm khả năng hoạt động của thận. Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ ung thư thận.

Ở người trẻ, những dấu hiệu bị bệnh rất dễ bị nhầm lẫn với áp lực công việc, học tập hoặc lối sống thiếu khoa học, gây chậm trễ khám và phát hiện bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người bị suy thận mạn có thể phải chạy thận nhân tạo theo chu kỳ hoặc ghép thận. Suy thận còn kéo biến chứng nguy hiểm ở các cơ quan khác như tim mạch, xương khớp và thiếu máu mạn tính.